مشخصات اکتشافی

خلاصه ای از مشخصات اکتشافی کانسار های مهم-بخش۴

برگرفته: از کتاب زمین شناسی اقتصادی کاربردی و کتاب اکتشاف ذخایر معدنی-دکتر کریم پور و همکاران

کانسارهای مهم قلع (Sn)  :

1-  گرایزن :

• سنگ های میزبان و همراه : گرانیتوئید های نوع S  بیوتیت یا مسکویت لوکوگرانیت مرحله نهایی کوهزایی
• موقعیت تکتونیکی کانسار : زون برخورد قاره ها
• کانی های اصلی : کانی سازی قلع،تنگستن، مولیبدن،سرب و روی و نقره
• نوع آلتراسیون : گرایزن،پتاسیک سرسیتیک ± آلبیتی
• نا هنجاری های ژئو شیمیایی نشانه کانسار : Zn,Ag Mo,Sn,W,Pb,
• روش ژئوفیزیکی مناسب اکتشاف ماده معدنی : -

2-  رگه ای :

• سنگ های میزبان و همراه : گرانیتوئید های نوع S
• موقعیت تکتونیکی کانسار : زون برخورد قاره ها
• کانی های اصلی : کانی سازی قلع،تنگستن، مولیبدن،سرب و روی و نقره
• نوع آلتراسیون : 1-زون کوارتز-سریسیت- پیریت2-کوارتز-کلریت-سریسیت-آرپیلیک
• نا هنجاری های ژئو شیمیایی نشانه کانسار : Ag,Au,Pb,Zn, Sn,W,Cu
• روش ژئوفیزیکی مناسب اکتشاف ماده معدنی : -

3-   قلع پورفیری :

• سنگ های میزبان و همراه : ریولیت تا داسیت پورفیری کالک آلکالن تا آلکالن
• موقعیت تکتونیکی کانسار : زون فرورانش حاشیه قاره ها
• کانی های اصلی : کانی سازی قلع،سرب،روی، مس و نقره، فلور و باریم
• نوع آلتراسیون : تورمالین-کوارتز و  سرسیت-تورمالین  و  سرسیت  و  پروپلیتیک و  آرپیلیک
• نا هنجاری های ژئو شیمیایی نشانه کانسار : Sn,Ag,W,Cu,Zn,As,Pb,Rb,Li,F,B
• روش ژئوفیزیکی مناسب اکتشاف ماده معدنی : رادیومتری

4-  اسکارن :

• سنگ های میزبان و همراه : مجاورت گرانیت های نوع S و سنگهای کربناته
• موقعیت تکتونیکی کانسار : زون برخورد قاره مراحل اولیه ریفت قاره
• کانی های اصلی : - Sn پورفیری،  رگه های W-Sn ،  رگه های   Pb-Zn-Ag ، کانی سازی Sn,W
• نوع آلتراسیون : گارنت،پیروکسن دولومیتی،سیلیسی،تورمالینی،گرایزن
• نا هنجاری های ژئو شیمیایی نشانه کانسار : Sn,W,F,Be,Bi,Mo,As,Zn,Cu Rb,Li
• روش ژئوفیزیکی مناسب اکتشاف ماده معدنی : مگنتومتری - پرتوسنجی

5-  پلاسر :

• سنگ های میزبان و همراه : وجود گرانیتوئید های نوع S
• موقعیت تکتونیکی کانسار : -زون برخورد قاره-  مراحل اولیه ریفت  درون قاره ای- به ندرت زون فرورانش حاشیه قاره
• کانی های اصلی : وجود آثار کانی سازی قلع در بالا دست
• نوع آلتراسیون :-
• نا هنجاری های ژئو شیمیایی نشانه کانسار : -  ژئوشیمی رسوبات رودخانه - کانیهای سنگین
• روش ژئوفیزیکی مناسب اکتشاف ماده معدنی : -

کانسارهای مهم عناصر کمیاب  :

• سنگ های میزبان و همراه : -  کربناتیتهای آپاتیت-مگنتیت- آذرین آلکالن غنی از سدیم-پتاسیم اسیدی
• موقعیت تکتونیکی کانسار : ریفت درون قاره
• کانی های اصلی : مگنتیت±آپاتیت نوع  Fe-Oxides کانسارهای فسفاته
• نوع آلتراسیون : فینیتی حضور کانیهای نفلین، سودالیت، آمفیبولهای سدیم دار
• نا هنجاری های ژئو شیمیایی نشانه کانسار : Zr,Hf,Nb,Y
• روش ژئوفیزیکی مناسب اکتشاف ماده معدنی : -

کانسارهای مهم گروه پلاتین (PGE)

• سنگ های میزبان و همراه : کمپلکسهای مافیک و اولترامافیک نفوذی لایه ای
• موقعیت تکتونیکی کانسار : نقاط داغ داخل داخل قاره ها
• کانی های اصلی : کانی سازی سولفیدی
• نوع آلتراسیون : -
• نا هنجاری های ژئو شیمیایی نشانه کانسار : عناصر رسوبات رودخانه ای  و  Cr,Ni,V,PGE
• روش ژئوفیزیکی مناسب اکتشاف ماده معدنی : -

کانسارهای مهم کرومیت(Cr)   :

1-  نوع بوشولد :

• سنگ های میزبان و همراه : کمپلکسهای مافیکی و اولترامافیکی
• موقعیت تکتونیکی کانسار : نقاط داغ داخل قاره ها
• کانی های اصلی : آثار کانی سازی کرومیت پلاسر در پایین دست
• نوع آلتراسیون : -
• نا هنجاری های ژئو شیمیایی نشانه کانسار : Cr,Ni,V,P
• روش ژئوفیزیکی مناسب اکتشاف ماده معدنی : گرانی سنجی - مگنتومتری

2-  نوع آلپی :

• سنگ های میزبان و همراه : قاعده افیولیتها همراه با پریدوتیت ،پیروکسنیت و دونیت
• موقعیت تکتونیکی کانسار : زون گسترش کف اقیانوسها یا زونهای فرورانش

·        کانی های اصلی : آثار کانی سازی کرومیت پلاسر در پایین دست

·        نوع آلتراسیون : -

• نا هنجاری های ژئو شیمیایی نشانه کانسار : Cr,Ni,V,…
• روش ژئوفیزیکی مناسب اکتشاف ماده معدنی : گرانی سنجی

3-  پلاسر:

• سنگ های میزبان و همراه : وجود مجموعه های مافیک – اولترامافیک در منطقه
• موقعیت تکتونیکی کانسار : مناطق دارای آب و هوای گرم و مرطوب با توپوگرافی مناسب
• کانی های اصلی : -
• نوع آلتراسیون : -
• نا هنجاری های ژئو شیمیایی نشانه کانسار : -
• روش ژئوفیزیکی مناسب اکتشاف ماده معدنی : -

کانسارهای مهم اورانیوم(U)   :

1-  ماگمایی :

• سنگ های میزبان و همراه : کربناتیت ها نفلین سینیتها،سنگهای آذرین آلکالن و یا فوق آلکالن
• موقعیت تکتونیکی کانسار : ریفت های درون قاره ای
• کانی های اصلی : نفوذی : پیروکلر، فسفاتها، مونازیت،   بیرونی : اورانینیت، کافینیت
• نوع آلتراسیون : همراه با آتشفشانیها کائولینیت، مونتموریونیت، آلولینیت،سلیس
• نا هنجاری های ژئو شیمیایی نشانه کانسار :  ...U,P, REE,Nb,Th,
• روش ژئوفیزیکی مناسب اکتشاف ماده معدنی : -

2-  ماگمایی :

• سنگ های میزبان و همراه : آلکالی گرانیتهای پگماتیت نوع رگه ای
• موقعیت تکتونیکی کانسار : زون برخورد قاره ها

·        کانی های اصلی : -

·        نوع آلتراسیون : -

• نا هنجاری های ژئو شیمیایی نشانه کانسار : -
• روش ژئوفیزیکی مناسب اکتشاف ماده معدنی : رادیومتری

3-  ماگمایی :

• سنگ های میزبان و همراه : آذرین درونی- آذرین بیرونی- نوع رگه ای
• موقعیت تکتونیکی کانسار : زون فرورانش حاشیه قاره ها
• کانی های اصلی : آثار کانی سازی فسفاته مگنتیت± آپاتیت Fe-Oxides عناصر کمیاب و...

·        نوع آلتراسیون : -

• نا هنجاری های ژئو شیمیایی نشانه کانسار : -
• روش ژئوفیزیکی مناسب اکتشاف ماده معدنی : -

4-  نوع دگرشیبی :

• سنگ های میزبان و همراه : مجموعه سنگهای آذرین در پایین دگرشیبی و سنگهای رسوبی به عنوان پوشش دگرشیبی
• موقعیت تکتونیکی کانسار : محیطهای دگرشیبی مربوط به پتروزوئیک(گسل خورده)
• کانی های اصلی : پیچبلند - کافینیت
• نوع آلتراسیون : -
• نا هنجاری های ژئو شیمیایی نشانه کانسار : U
• روش ژئوفیزیکی مناسب اکتشاف ماده معدنی : رادیومتری - مگنتومتری - الکترومغناطیس

5-   نوع ماسه سنگی(مهمترین) :

• سنگ های میزبان و همراه : - ماسه سنگ،آرکوز و توف. - پگماتیت،توفهای اسیدی آلکالن و آلکالی گرانیتها در بالا دست منطقه
• موقعیت تکتونیکی کانسار : محیطهای رودخانه ای و حوضچه های کم عمق-ریفتهای درون قاره ای-زون برخورد قاره ها-کمربند آتشفشانی-نفوذی فرورانش
• کانی های اصلی : -کارنوتیت-اوراننیت-پیچبلند-کمپلسهای آلی
• نوع آلتراسیون : -
• نا هنجاری های ژئو شیمیایی نشانه کانسار : -اورانیوم و اکسیدهای آهن-وجود مواد جذب کننده نظیر اکسیدهای آهن و منگنز و کانیهای رسوبی
• روش ژئوفیزیکی مناسب اکتشاف ماده معدنی : رادیومتری

6-  نوع پلاسر:

• سنگ های میزبان و همراه : 1-آلکالی گرانیتها نوع    A2-کربناتیتها    3-کمپلکسهای آلکالن ریفت
• موقعیت تکتونیکی کانسار : رسوبات ساحلی -  رسوبات داخلی
• کانی های اصلی : مونازیت - زیرکون
• نوع آلتراسیون : -
• نا هنجاری های ژئو شیمیایی نشانه کانسار : -
• روش ژئوفیزیکی مناسب اکتشاف ماده معدنی : -

کانسار مهم بنتونیت

(رسوبی و آتشفشانی) (سنوزوئیک) :

• سنگ های میزبان و همراه : توفیت نام محلی : گل سر شور
• موقعیت تکتونیکی کانسار : محیطهای دریاچه ای درون قاره ای قلیایی در نزدیکی آتشفشانهای انفجاری درون قاره ای
• کانی های اصلی : اسمکتیت
• نوع آلتراسیون : -
• نا هنجاری های ژئو شیمیایی نشانه کانسار : -
• روش ژئوفیزیکی مناسب اکتشاف ماده معدنی : -

کانسارهای مهم آلومینیوم(Al)   :

1-  بوکسیت :

• سنگ های میزبان و همراه : سنگ مادر غنی از Al همچون نفلین سینیتها، شیل و...
• موقعیت تکتونیکی کانسار : مناطق دارای آب و هوای گرم و مرطوب و توپوگرافی مناسب
• کانی های اصلی : هیدروکسید های آلومینیوم
• نوع آلتراسیون : -
• نا هنجاری های ژئو شیمیایی نشانه کانسار : -
• روش ژئوفیزیکی مناسب اکتشاف ماده معدنی : -

2-  آلونیتی :

• سنگ های میزبان و همراه : آتشفشانی نفوذی کالک آلکالن اسیدی-حد واسط غنی از Al,K
• موقعیت تکتونیکی کانسار : کمربندهای آتشفشانی زون فرورانش

·        کانی های اصلی : کانی سازی اپی ترمال نوع سولفید بالا

·        نوع آلتراسیون : آلونیتی و سلیسی فوقانی زون آلونیت

• نا هنجاری های ژئو شیمیایی نشانه کانسار : -
• روش ژئوفیزیکی مناسب اکتشاف ماده معدنی : -

کانسارهای مهم فسفات :

1-  آذرین :

• سنگ های میزبان و همراه : کمپلکسهای آذرین آلکالن و کربناتیت ها

• موقعیت تکتونیکی کانسار : ریفت های داخل قاره

·        کانی های اصلی : آثار کانی سازی مگنتیت± آپاتیت Fe-Oxides و کانسارهای U

·        نوع آلتراسیون : -

• نا هنجاری های ژئو شیمیایی نشانه کانسار : P ,U , REE ,…
• روش ژئوفیزیکی مناسب اکتشاف ماده معدنی : -

2-  رسوبی :

• سنگ های میزبان و همراه : فسفریت ها
• موقعیت تکتونیکی کانسار : ریفت های داخل قاره پیشرفته عرضهای کم جغرافیایی

·        کانی های اصلی : -

·        نوع آلتراسیون : -

• نا هنجاری های ژئو شیمیایی نشانه کانسار : -
• روش ژئوفیزیکی مناسب اکتشاف ماده معدنی : -

کانسارهای مهم منگنز(Mn)   :

1-  رسوبی – آتشفشانی :

• سنگ های میزبان و همراه : همراه با رسوبات افق فوقانی مجموعه های افیولیتی
• موقعیت تکتونیکی کانسار : آثار ماسوسولفید در حاشیه
• کانی های اصلی : -
• نوع آلتراسیون : -
• نا هنجاری های ژئو شیمیایی نشانه کانسار : Mn,Fe,Cu,Zn
• روش ژئوفیزیکی مناسب اکتشاف ماده معدنی : -

2-  رسوبی :

• سنگ های میزبان و همراه : همراه با رس، ماسه سنگ گلاکونیتی و یا کربناتها
• موقعیت تکتونیکی کانسار : بخش پایدار فلات قاره ای
• کانی های اصلی : وجود کانسار سوپریور یا آثار کانی سازی آهن
• نوع آلتراسیون : -
• نا هنجاری های ژئو شیمیایی نشانه کانسار : -
• روش ژئوفیزیکی مناسب اکتشاف ماده معدنی : -

کانسارهای مهم تالک و سرپانتین  :

1- کمپلکس های مافیکی- اولترامافیکی و یا مجموعه های افیولیتی

• موقعیت تکتونیکی کانسار : نقاط داغ یا زون های گسترش کف اقیانوس ها(وجود گسل مناسب)
• کانی های اصلی : -
• نوع آلتراسیون : -
• نا هنجاری های ژئو شیمیایی نشانه کانسار : -
• روش ژئوفیزیکی مناسب اکتشاف ماده معدنی : -

2-   مجاورت توده های نفوذی اسیدی–حد واسط با سنگهای کربناته(اسکارن های غنی از Mg)

• موقعیت تکتونیکی کانسار : زون فرورانش حاشیه قاره ها
• کانی های اصلی : -
• نوع آلتراسیون : -
• نا هنجاری های ژئو شیمیایی نشانه کانسار : -
• روش ژئوفیزیکی مناسب اکتشاف ماده معدنی : -

کانسارهای مهم کائولن گرمابی :

• سنگ های میزبان و همراه : وجود سنگ های آتشفشانی– نفوذی (اسیدی– حدواسط)
• موقعیت تکتونیکی کانسار : مناطق دارای گسلهای مناسب جهت عبور محلولها
• کانی های اصلی : آثار کانسارهای مس یا مولیبدن پورفیری یا ذخایر اپی ترمال
• نوع آلتراسیون : آرژیلیک
• نا هنجاری های ژئو شیمیایی نشانه کانسار : -
• روش ژئوفیزیکی مناسب اکتشاف ماده معدنی : -

تهیه و تنظیم : اسداله کاظمی (اسفند ماه 1388ه.ش)