4- کارمندان هر سازمان یابنگاه یا شرکت یا بانک یا هرموسسه دیگر که اکثریت سهام یا اکثریت منافع یا مدیریت یا اداره کردن یا نظارت آن متعلق به دولت یا شهرداریها و یا دستگاه هاى وابسته به آنها باشد .

5- اشخاصى که به نحوى از انحاء از خزانه دولت یا مجلسین یا موسسات مذکوردربالا حقوق یا مقررى یا حق الزحمه یا پاداش ویا امثال آن بطور مستمر (به استثناى حقوق بازنشستگى و وظیفه و مستمرى قانونى ) دریافت میدارند .

6- مدیران و کارکنان بنگاههاى خیریه اى که از دولت یا از شهرداریها کمک مستمر دریافت میدارند .

7- شرکتها و موسساتى که 5% یا بیشتر سهام یا سرمایه یا منافع آن متعلق به یک نفر از اشخاص مذکور در فوق یا بیست درصد یا بیشتر سهام یا سرمایه یا منافع آن متعلق به چند نفر از اشخاص مذکور در فوق باشد و یا اینکه نظارت و یا مدیریت ویااداره و یا بازرسى موسسات مذکور با آنها باشد به استثناى شرکتها و موسساتى که تعداد صاحبان سهام آن 150 نفر یا بیشتر باشد مشروط بر اینکه هیچ یک از اشخاص مذکور در فوق بیش از 5% از کل سهام آن را نداشته و نظارت یا مدیریت یااداره ویا بازرسى ان با اشخاص مذکور در فوق نباشد .

8- شرکتهائى که اکثریت سهام یا سرمایه یا منافع آنها متعلق به شرکتهاى مندرج در بند 7 باشد .

9- پدر و مادر و خواهر و برادر وزن و شوهر و اولاد بلافصل وعروس و داماد و اشخاص مندرج در این قانون همچنین شرکتها و مؤسساتى که اقراباء فوق الذکر به نحوى مندرج در بند 7 و 8 در آن سهیم ویا داراى سمت باشند

2- منطقه مورد درخواست آزاد باشد:

وزارت معادن و فلزات پس از تطبیق محدوده مورد درخواست با کالک مربوط، در صورت آزاد بودن تمام یا قسمتى از محدوده مورد تقاضا، محدوده مورد درخواست را در آن قسمت آزاد به نام متقاضى حفظ مى کند و ظرف مدت مقرر مشخصات محدوده ثبت شده را به متقاضى ابلاغ مى نماید.

تعریف محدوده آزاد:

محدوده آزاد محدوده اى است که جهت انجام امور اکتشافى و یا بهره بردارى ثبت نشده باشد

مرحله پنج: اعلام بلامعارض بودن محدوده :

پس از بررسى مدارک متقاضى و در صورتى که محدوده مورد درخواست جهت صدور پروانه اکتشاف بلامعارض باشد، اداره کل معادن و فلزات حداکثر ظرف مدت 7 روز ادارى طى نامه اى به شخص متقاضى اعلام مى دارد که تمام یا بخشى از محدوده مورد درخواست بلامعارض بوده و صدور پروانه اکتشاف براى آن از سوى اداره کل بلامانع مى باشد. معادن بلامعارض به معادنى اطلاق مى شود که فاقد بهره بردارى بوده و یا واگذارى آن از نظر قانون معادن معنى نداشته باشد نمونه نامه اى که از طرف اداره کل و فلزات به متقاضیان درخواست پروانه اکتشاف داده مى شود در زیر آورده شده است.

مرحله شش: مدارک مورد نیاز بعد از بلامعارض بودن:

پس از دریافت نامه بلامعارض بودن منطقه مورد درخواست فوق، متقاضى حداکثر ظرف مدت 2 ماه موارد زیر را تهیه و به سازمان صنایع و معادن تسلیم نماید.

1- تکمیل و ارائه تعهد نامه مربوط به انجام عملیات اکتشاف طبق اصول فنى و رعایت ضوابط و شرایط وزارت صنایع و معادن.

2- معرفى مسئول فنى مورد تائید سازمان جهت هدایت عملیات اکتشافی.

براى توضیح بیشتر مطالب فوق نیاز به تعریف چند اصطلاح مى باشد.

نکته 1: مسئول فنى عملیات کسى است که اداره کلیه امور فنى معدن به عهده اوست و توسط دارنده پروانه عملیات از میان افراد واجد شرایط انتخاب و به وزارت صنایع و معادن معرفى مى شود

نکته 2: در مواردى که دارنده پروانه عملیات شخصا صلاحیت لازم براى قبول مسئولیت فنى معدن را داشته باشد، مى تواند مسئولیت فنى معدن را به عهده گیرد.

نکته 3: ضوابط و حدود صلاحیت مسئولین فنى معادن تا تصویب و ابلاغ نظام مهندسى معدن و آیین نامه مربوط، توسط وزارت صنایع و معادن تعیین و مسئولین ایمنى و حفاظت از طریق وزارت کار و امور اجتماعى با هماهنگى وزارت صنایع و معادن انتخاب مى شوند.

نکته 4: عملیات معدنى باید تحت نظر مسئول فنى و مسئول ایمنى و حفاظت در معادن (با نظارت سازمان استانها) انجام گیرد. تشخیص موارد استثنا به عهده وزارت صنایع و معادن مى باشد.

نکته 5: مسئولین فنى که صلاحیت آنها از طرف وزارت کار و امور اجتماعى تائید شود مى توانند همزمان مسئول ایمنى و حفاظت در معادن را بر عهده گیرند.

مرحله هفت: اقدامات سازمان بعد از بلامعارض بودن

جهت تسریع در امر اکتشاف ذخایر معدنى بهتر است سازمان بعد از اعلام بلامعارض بودن منطقه مورد نظر جهت اکتشاف نسبت به استعلامات مورد نیاز از دستگاههاى اجرائى مربوط اقدام نماید. این اقدام سازمان صنایع و معادن باعث مى شود که در امر اکتشاف تسریع گردد. و حتى اگر متقاضى از ادامه عملیات اکتشاف منصرف گردد و یا به هر دلیل دیگر عملیات اکتشاف فوق در منطقه مورد نظر براى متقاضى متوقف شود، استعلامات فوق براى درخواستهاى بعدى از آن منطقه قابل استفاده بوده و در تسریع امر اکتشاف منطقه بسیار موثر خواهد بود.

استعلامات فوق عبارتند از:

نسبت به حریمهاى قانونى مربوط به آنها

- مناطق موضوع بند (الف) ماده (3) قانون حفاظت و بهسازى محیط زیست مصوب 1353 و اصلاحیه هاى تصویب شده آن

- رعایت قانون حفاظت و بهره بردارى از جنگلها و مراتع کشور مصوب سال 1346 و اصلاحیه هاى بعدى آن

- قانون حفظ کاربرى اراضى زراعى و باغها مصوب سال 1374

نکته1: دستگاههائى اجرائى مربوط مکلفند حداکثر ظرف چهار ماه نسبت به استعلام وزارت صنایع و معادن در موارد فوق اعلام نظر نمایند. عدم اعلام نظر در مهلت مقرر به منزله موافقت دستگاههاى مزبور براى اجراى عملیات فوق تلقى مى شود.

نکته2: در صورتى که اخذ مجوزهاى لازم از ارگانهاى ذیر بط نیاز به پیگیرى داشته باشد متقاضى موظف به همکارى است. البته لازم به توضیح مى باشد که این پیگیرى در صورتى است که ارگان ذیربط درخواست همکارى را به صورت کتبى از سازمان صنایع و معادن نموده باشد.

مرحله هشت: نحوه عملیات میله گذارى

پس از اینکه متقاضى طى نامه اى تعهد نامه مربوط به انجام عملیات اکتشافى و معرفى مسئول فنى مورد تائید را به سازمان صنایع و معادن تسلیم نمود، طى همان نامه مى بایست درخواست میله گذارى را نماید. سازمان صنایع و معادن حداکثر ظرف (2) ماه از تاریخ دریافت مدارک فوق با بررسى مدارک و اسناد ارائه شده و با رعایت استعلامات مربوطه، نسبت به انجام میله گذارى اقدام مى نماید.

نکته 1: با توجه به ماده 24 قانون معادن، و ماده 8 آیین نامه اجرائى، عملیات میله گذارى نیاز به اخذ استعلاماتى دارد و با توجه به همین مواد متقاضى مى بایست حداکثر ظرف 2 ماه مدارک مربوط به تعهد نامه و معرفى مسئول فنى مورد تائید را به سازمان تحویل دهد که سازمان موظف است حداکثر ظرف 2 ماه از تاریخ دریافت مدارک فوق، اقدام به میله گذارى نماید. در این حالت اگر دستگاههاى اجرائى ظرف 4 ماه جواب استعلام ها را ندهند. سازمان صنایع و معادن عدم اعلام نظر را به منزله موافقت دستگاههاى مزبور تلقى خواهد نموده، و لذا حداکثر زمان مورد نیاز براى شروع عملیات میله گذارى 4 ماه پس از اقدام سازمان صنایع و معادن نسبت به اخذ استعلامات خواهد بود.

جهت اجراى عملیات میله گذارى نیاز به حضور افراد زیر مى باشد.

- حضور متقاضى یا نماینده وى

- حضور مسئول فنى عملیات

- حضور نماینده سازمان صنایع و معادن جهت اجراى عملیات میله گذارى

نکته 2: انجام عملیات میله گذارى محدوده اکتشافى به درخواست متقاضى بوده و تنها ارگانى که مجوز اجراى عملیات میله گذارى دارد سازمانهاى صنایع و معادن استانهاى مربوط مى باشند.

بنابراین هیچ شخصى راسا نمى تواند اقدام به عملیات میله گذارى نماید.

نکته3: سازمان صنایع و معادن پس از بررسى مدارک و اسناد ارایه شده و در صورت نداشتن نواقص، اجازه تهیه طرح اکتشاف بنام متقاضى صادر مى نماید.
نکته4: در فرم دستور العمل اعلام بلامعارض بودن و فرم اجازه تهیه طرح اکتشاف نیز داده شده است که از نظر آیین نامه و قانون معادن صحیح نیست.

مرحله نه: اعلام اجازه تهیه طرح اکتشافى :

با توجه به مطالب فوق سازمان صنایع و معادن پس از بررسى مدارک و اسناد ارایه شده و بعد از انجام میله گذارى نسبت به اجازه تهیه طرح اکتشافى به نام متقاضى اقدام مى نماید.

متقاضى مکلف است حداکثر ظرف 2 ماه پس از انجام عملیات میله گذارى نسبت به تهیه طرح اکتشاف در قالب دستور العمل هاى ارایه شده از سوى وزارت صنایع و معادن اقدام نماید.

در غیر این صورت حق تقدم او از بین خواهد رفت

دستور العمل طرح اکتشافى مواد معدنى مختلف :

دستور العمل طرح اکتشافى براى مواد معدنى طبقه (1) سنگهاى تزئینى و نما، فلزى و غیر فلزى متفاوت مى باشد. بنابراین دستور العمل تهیه طرح اکتشافى جهت دریافت پروانه اکتشافى براى مواد معدنى مختلف را در زیر شرح مى دهیم

دستور العمل طرح اکتشافى مواد معدنى فلزى و غیر فلزى :

عملیات طرح اکتشافى براى دریافت پروانه اکتشافى مواد فلزى شامل دو مرحله مى باشد:

الف – مرحله اکتشاف عمومى: این مرحله شامل موارد ذیل است:

1- تهیه نقشه زمین شناسى XXXXXX و XXXXXXX در محدوده پروانه اکتشاف، بنحوى که در این نقشه، با توجه به مقیاس مطالعه، واحدهاى سنگى، زونهاى دگرسانى و سیستم هاى گسلى تفکیک ، و شیب و امتداد لایه ها و گسله ها، محل نمونه ها و گسترش زون کانه سازى،‌مشخص شده باشند. ضمنا نقشه در حاشیه، داراى راهنماى کامل و برش زمین شناسى باشد.

2- نمونه بردارى از رخنمون ماده معدنى، به روش شیارى یا تکه اى و یا به صورت سیستماتیک و بر حسب ضرورت از طریق حفر ترانشه یا گمانه.

3- انجام آزمایشات شیمیایى (جذب اتمى و X.R.F) کانى شناسى X.R.D و مطالعات پتروگرافى و مقاطع صیقلى، بر روى نمونه هاى اخذ شده به تعداد مورد نیاز و بر حسب نوع ماده معدنی.

4- تعبیر و تفسیر نتایج به دست آمده و تعیین محدوده یا محدوده هاى مناسب، جهت انجام اکتشافات و مرحله تفصیلی.

5- ارائه گزارش پایانى مرحله اکتشاف عمومى شامل چکیده، مقدمه، موقعیت جغرافیایى، زمین شناسى ناحیه اى، زمین شناسى ساختمانى و تکتونیک منطقه مورد مطالعه، ماگماتیزم و آلتراسیون، ویژگى هاى زمین شناسى و معدنى زون کانه سازى، ذخیره زمین شناسى و عیار تقریبى ماده معدنى نتیجه گیرى و پیشنهادات.
تعیین زمان انجام این مرحله بر حسب فصل کارى مفید و موقعیت جغرافیایى، به عهده سازمان مربوطه است.

ب – مرحله اکتشاف تفصیلى: در این مرحله، عملیات اکتشافى در محدوده یا محدوده هاى داراى کانه سازى به صورت ذیل مى باشد:

1- تهیه نقشه توپوگرافى – زمین شناسى 500/1 ( برحسب مورد و ضرورت) در محدوده کانه سازى بنحوى که در آن با توجه به مقایس نقشه، واحدهاى سنگى،‌ زونهاى دگرسانى، رگه ها یا زونهاى کانه دار و سیستم هاى گسلى، تفکیک و شیب و امتداد لایه ها، رگه ها ، گسله ها و اثرات آنها بر روى کانه سازى، محل حفریات و نمونه ها، و گسترش زون کانه سازى مشخص شده باشند. ضمنا نقشه در حاشیه داراى راهنماى کامل و برش زمین شناسى باشد.

2- حفر گمانه، ترانشه یا چاهک اکتشافى و انجام نمونه گیرى سیستماتیک در امتداد آنها با توجه به نوع ماده معدنى و برداشت زمین شناسى حفریات اکتشافی.

3- انجام آزمایشات شیمیایى (جذب اتمى و X.R.F ) کانى شناسى X.R.D و مطالعات پتروگرافى و مقاطع صیقلى، بر روى نمونه هاى برداشته شده به تعداد مورد نیاز و بر حسب نوع ماده معدنی.

4- تعیین تغییرات عیار عناصر مفید همراه و درصد عناصر مضر همراه.

5- برداشت یک یا چند نمونه شاخص (Representative Sample) از زون کانه سازى قابل بهره بردارى جهت انجام آزمایشات تکنولوژى در مقیاس آزمایشگاهى و بر حسب ضرورت نیمه صنعتی.

6- بلوک بندى و تعیین ذخیره ممکن و احتمالى با ذکر روش محاسبه.

7- کلیات روش استخراج و بهره برداری.

8- انجام مطالعات فنى و اقتصادى مقدماتى بر روى کانسار و تعیین قیمت تمام شده ماده معدنی.

9- تعیین ماشین آلات نیروى انسانى و مواد ناریه مورد نیاز و هزینه عملیات اکتشافى به تکفیک در هر مرحله.

10- بررسى تاثیر اقتصادى و اجتماعى اجراى طرح در منطقه

11- ارائه گزارش پایانى شامل چکیده، مقدمه، موقعیت جغرافیایى، زمین شناسى محدوده کانه شناسى، تکنونیک، ماگماتیزم و دگرسانى، ویژگى هاى زمین شناسى و معدن زون کانه سازى، شرح عملیات اکتشافى انجام شده، تعیین عیار میانگین و ذخیره قطعى، ممکن. احتمالى کانسار، نتیجه گیرى و پیشنهادات با توجه به موارد فوق.

دستور العمل طرح اکتشافى مواد معدنى طبقه1 :

طرح اکتشافى مواد معدنى طبقه 1:

نظر به اینکه اکتشاف مواد اولیه معدنى طبقه 1 در محدوده اى به گسترش حداکثر 6 کیلومتر مربع صورت مى گیرد لذا انجام عملیات اکتشافى مقدماتى و تهیه نقشه هاى زمین شناسى XXXXXXXX یا XXXXXXX در این محدوده ها لزومى نداشته فقط یک پى جویى اولیه و تعیین محدوده مناسب جهت انجام اکتشافات تفصیلى صورت مى گیرد. مراحل مختلف عملیات اکتشافى در مرحله تفصیلى در محدوده انتخاب شده به شرح زیر خواهد بود:

1- تهیه نقشه توپوگرافى – زمین شناسى XXXXX یا XXXXXX یا XXXXXXX یا XXXXX از محدوه مناسب، به نحوى که در آن واحدهاى سنگى و گسلها، با توجه به مقایس نقشه، تفکیک و شیب و امتداد لایه ها و گسله ها، محل نمونه ها و گسترش ماده معدنى، مشخص شده باشند. ضمنا نقشه در حاشیه، داراى راهنماى کامل و برش زمین شناسى باشد.

2- احداث جاده دسترسى به ماده معدنى و باطله برداری.

3- ایجاد سینه کار.

4- برداشت یک یا چند نمونه از کانسار و انجام آزمایشات شیمیایى فیزیکى پتروگرافى و کانى شناسى X.R.D بر روى آنها، بر حسب نوع ماده معدنی.

5- تعیین تغییرات عیار عناصر مفید همراه و درصد عناصر مضر همراه.

6- برداشت یک یا چند نمونه از کانسار و انجام آزمایشات تکنولوژى اولیه بر روى آنها.

7- بلوک بندى مکاده معدنى با در نظر گرفتن کیفیت و شرایط استخراج و تعین ذخیره قطعى، عیار میانگین ماده معدنى، ذخیره ممکن و احتمالى، با ذکر روش محاسبه.

8- انجام مطالعات فنى و اقتصادى اولیه و تعیین قیمت تمام شده ماده معدنی.

9- تعیین ماشین آلات، نیروى انسانى و مواد ناریه مورد نیاز و برآورد هزینه هاى انجام شده.

10- ارائه گزارش پایانى شامل چکیده، مقدمه، موقعیت جغرافیایى، زمین شناسى ناحیه اى، زمین شناسى محدوده مورد مطالعه، تکتونیک، ویژگى هاى زمین شناسى و معدنى کانسار، شرح عملیات اکتشافى، محاسبات ذخیره، نتیجه گیرى نهایى با توجه به کلیه موارد فوق

دستور العمل طرح اکتشافى سنگ تزئینى و نما

طرح اکتشافى سنگ هاى تزئینى و نما

نظر به این که اکتشاف سنگهاى تزئینى، در محدوده اى به گسترش حداکثر 4 کیلومتر مربع صورت مى گیرد لذا انجام عملیات اکتشافى عمومى و تهیه نقشه هاى زمین شناسى XXXXX یا XXXXXX در این محدوده ها لزومى نداشته، فقط یک پى جویى اولیه و تعیین محدوده مناسب، جهت انجام اکتشافات تفصیلى صورت مى گیرد. مراحل مختلف انجام عملیات اکتشافى، در مرحله تفصیلى، به شرح زیر خواهد بود:

1- تهیه نقشه توپوگرافى – زمین شناسى یا XXXXX یا XXXXXX از محدوده مناسب، به نحوى که در آن واحدهاى سنگى و گسلى، با توجه به مقیاس نقشه، تفکیک و شیب و امتداد لایه ها و گسله ها، محل نمونه ها نمایش داده شوند. ضمنا نقشه در حاشیه، داراى راهنماى کامل و برش زمین شناسى باشد.

2- انجام مطالعات در زه نگارى، تعیین شیب و امتداد درزه ها، انواع سیستم هاى درزه و نحوه پراکندگى و یا تراکم درزه ها.

3- برداشت یک یا چند نمونه از ماده معدنى و انجام آزمایشات پتروگرافى، شیمیایى، فیزیکى (مقاومت فشارى و خشمى، ضریب جذب رطوبت، وزن مخصوص) کانى شناسى X.R.D بر روى آنها.

4- احداث جاده دسترسى به ماده معدنى و باطله برداری.

5- ایجاد سینه کار.

6- تهیه یک یا چند کوپ آزمایشى از ماده معدنى و تهیه پلاکهاى استاندارد از آنها و ارزیابى پلاکها از نظر کفیت رنگ، صیقل پذیرى، برش و ساب و اخذ تائیدیه از یک سنگبرى معتبر.

7- بلوک بندى ماده معدنى بار در نظر گرفتن تفکیک و شرایط استخراج و تعیین ذخیره قطعى، ذخیره ممکن و احتمالى ماده معدنى،‌با ذکر روش محاسبه.

8- انجام مطالعات فنى و اقتصادى و برآورد هزینه تمام شده ماده معدنی.

9- تعیین ماشین آلات، نیروى انسانى و مواد ناریه مورد نیاز (در صورت لزوم) و برآورد هزینه هاى انجام شده.

10- ارائه گزارش پایانى شامل چکیده، مقدمه، موقعیت جغرافیایى، زمین شناسى ناحیه اى، زمین شناسى محدوده مورد مطالعه، تکتونیک و درزه نگارى، ویژگى هاى زمین شناسى و معدنى ماده معدنى، عملیات اکتشافى انجام شده، محاسبات ذخیره و نتیجه گیرى نهایى با توجه به موارد فوق.

نمونه طرح اکتشافى

1- تهیه نقشه توپوگرافى – زمین شناسى 5000/1 (بر حسب مورد و ضرورت) در محدوده کانه سازى بنحوى که در آن با توجه به مقیاس نقشه واحدهاى سنگى، زونهاى دگرسانى، رگه ها یا زونهاى کانه دار و سیستم هاى گسلى، تفکیک و شیب و امتداد لایه ها، رگه ها، گسله ها و اثرات آنها بر روى کانه سازى، محل حفریات و نمونه ها، و گسترش زون کانه سازى مشخص شده باشند. ضمنا نقشه در حاشیه، داراى راهنماى کامل و برش زمین شناسى باشد.

3- انجام آزمایشات شیمیایى (جذب اتمى و X.R.F ) کانى شناسى X.R.D مطالعات پتروگرافى و مقاطع صیقلى، بر روى نمونه هاى برداشته شده به تعداد مورد نیاز و بر حسب نوع ماده معدنی.

4- تعیین تغییرات عیار عناصر مفید همراه و درصد عناصر مضر همراه.

6- بلوک بندى و تعیین ذخیره ممکن و احتمالى با ذکر روش محاسبه.

7- کلیات روش استخراج و بهره بردارى:

8- انجام مطالعات فنى و اقتصادى مقدماتى بر روى کانسار و تعیین قیمت تمام شده ماده معدنی.

9- تعیین ماشین آلات، نیروى انسانى و مواد ناریه مورد نیاز و هزینه عملیات اکتشافى به تفکیک در هر مرحله.

10- بررسى تاثیر اقتصادى و اجتماعى اجراى طرح در منطقه.

منبع این مقاله

اسدالله کاظمی یکشنبه 13 دی 1388 ساعت 14:00